Waneer is een logo een goed logo en een huisstijl een goede huisstijl?
Hier vind je goede tips voor het ontwikkelen van je eigen huisstijl.
Wanneer spreken we van een huisstijl?
Als definitie van een huisstijl zegt het Groot Woordenboek der Nederlandse Taal (1992) het volgende:
“De aard en het geheel van de visuele presentatie van een onderneming, zoals naamcode, bedrijfssymbool, opmaak, lettersoort en eventueel kleur van het verspreide drukwerk en van opschriften enz.”
De Engelse term voor huisstijl is corporate identity, maar tegenwoordig spreken we eerder van het ‘Corporate Design’ als het gaat over het uiterlijk van een organisatie. De volledige presentatie van een organisatie in de breedste zin van het woord is beter te vatten onder de noemer ‘identiteit’. De identiteit manifesteert zich in alle lagen van een organisatie, van de receptioniste die de telefoon opneemt, tot de landelijke televisie reclames. Maar laten we ons hier beperken tot het Corporate Design; de huisstijl.
Grafische basiselementen van een huisstijl
Een goede huisstijl bestaat uit een combinatie van de volgende zes grafische basiselementen. Deze basiselementen zijn bepalend voor de visuele uitstraling van de huisstijl en daarmee extreem belangrijk voor het succes ervan.
Een logo is een woordmerk of beeldmerk of een combinatie van beide. Een logo kan bestaan uit een tekening, een duidelijk of juist een nietszeggend symbool.
Twee hele belangrijke kenmerken van een goed logo zijn:
Functionaliteit: Een logo is afgestemd op de doelgroep en niet in de eerste plaats op wat de klant mooi vind.
Originaliteit: Een logo is geen letterlijke vertaling van een afbeelding of een woord. (dat is een vertrekpunt voor een logo) De gebruikte beeldtaal is een abstracte, vrije interpretatie en visualisatie van een begrip dat voor de doelgroep belangrijk is.
Een bewust gekozen font roept een emotionele reactie op; vertrouwenwekkend, serieus, frivool, vriendelijk, uitnodigend, klassiek. Typografie is een essentieel onderdeel van het corporate design, een krachtig statement. En toch staan de meeste ontwerpers nog te weinig stil bij de kracht van een font.
In een commerciële wereld die geobsedeerd is door “global branding”, kan een custom font een uiterst efficiënte tool zijn om een unieke identiteit te creëren. Het effect van fonts is voor het ongetrainde oog wellicht subtiel, maar het resultaat is zeer krachtig.
Kleur is heel persoonlijk en heeft raakvlakken met vele psychologische aspecten. Wat is Vodafone zonder de rode kleur of de ABN AMRO zonder haar groene huisstijlkleur?
De psychologische betekenis van kleuren is voor een deel zelfs universeel: rood wordt overal geassocieerd met gevaar, liefde en oorlog. Blauw staat voor waarheid, helderheid, waardigheid, status en macht. Zwart wordt vaak geassocieerd met de dood maar kan ook heel chique zijn.
Voor een huisstijl is het kleurenpallet dus heel belangrijk. De keuze voor de juiste kleuren vereist vakkennis en is een specialisme.
Er zijn verschillende kleursystemen die binnen een huisstijl ingezet worden. De uitdaging zit ‘m in het onderling afstemmen van deze kleursystemen om een zo uitgebalanceerd kleurenpallet te ontwikkelen. De volgende kleursystemen zijn gangbaar voor de meeste huisstijlen:
- PMS: Het Pantone kleurensysteem is een uitgebreide verzameling van wereldwijd vastgestelde kleuren.
- CMYK (process kleuren): Deze afkorting staat voor, Cyaan, Magenta, Yellow en Key (black). Dit zijn de 4 basiskleuren die nodig zijn om alle (zichtbare) kleuren op papier te reproduceren.
- RGB: Op een computer- of televisiescherm wordt gewerkt met de drie kleuren Rood, Groen en Blauw. De menging is additief. Bij een gedrukte afbeelding zijn de basiskleuren cyaan, magenta en geel. Dit is subtractieve menging.
De vormentaal is onderdeel van de visuele (merk)identiteit en bepaalt vaak de ‘scherpte’ en/of ‘warmte’ in een identiteit; is het een hard of een zacht merk, is het een identiteit voor mannen of vrouwen?
De vormen kunnen elementen zijn die uit het logo geleend zijn, of aanvullend op het logo. Door deze vormen goed op elkaar af te stemmen wordt de identiteit compleet en breed inzetbaar.
Onder visuals verstaan we illustraties, pictogrammen, foto’s. Deze kunnen zeer illustratief of suggestief van aard zijn, maar ook direct en informatief. De keuze voor foto’s met vrolijke mensen in de natuur of harde industriële gebouwen is zeer bepalend voor de uitstraling van de identiteit.
Bij de keuze van de visuals letten we heel nauwkeurig op het gekozen kleurenpallet. Door visuals te kiezen die kleuren uit het kleurenpallet bevatten, ontstaat er een consistent beeld dat wederom voor de wederherkenning belangrijk is.
Welke taal spreekt de identiteit, zoals Nike met ‘Just do it’ of Vodafone met ‘Make the most of now’. De taal van de identiteit heeft betrekking op de pay-off, de tone-of-voice en de gebruikte begrippen en vakjargon.
Een huisstijl is vakwerk
Het ontwerpen van een huisstijl is vakwerk en een specialisme. Veel beginnende zelfstandig ondernemers knutselen in het begin zelf een huisstijl in elkaar, of laten iets door ‘een buurjongetje’ of ‘een neefje’ maken. De praktijk wijst uit dat een professioneel ontworpen huisstijl onontkomelijk is voor de groei en het voortbestaan van een organisatie.
Consistentie in de huisstijl
Voor het slagen van een goede huisstijl is het heel belangrijk dat deze op elk niveau toegepast en bewaakt wordt. Van de telefoniste die de telefoon opneemt en een heel persoonlijke vertegenwoordiging van de huisstijl is, tot de koerier die de goederen bij de klant aflevert en de auto waarin hij rijdt.
Het niet consistent doorvoeren van de huisstijl is de meest gemaakte fout door klanten! Dit richt op de lange termijn schade aan aan het imago.
Een goede ondersteuning hiervoor biedt het huisstijlhandboek, ook wel Style Guide genoemd. In dit handboek staan alle do’s en don’ts uitgeschreven, ondersteund door praktijkvoorbeelden en andere toepassingen.
Levensduur
De tand van de tijd laat de huisstijl niet onaangetast. De levensduur van een huisstijl is vooral afhankelijk van het onderhoud en de juiste naleving van de richtlijnen die vastgelegd zijn in het huisstijl handboek. De ouderdom van de huisstijl is veel minder van belang. Een goede huisstijl ontwikkelt en past zich aan aan de veranderde wensen en behoeftes van de markt.
Onderhoud
Het onderhoud aan de huisstijl is natuurlijk een mooi moment om de huidige positionering te herzien. Doe ik het nog goed, komt mijn boodschap bij mijn klanten aan, lever ik wat ik beloof? Dat zijn vragen die we dan samen evalueren en daarop de strategie bijstellen. Als je toch gaat investeren, dan kun je er beter voor zorgen dat die elkaar versterken.
Tips, regels en richtlijnen
Voorkom verrassingen en verdiep je in een aantal regels en richtlijnen:
- Merkenrecht: Als je een beeldmerk wilt registreren bij het Benelux Merkenbureau, moet je ontwerp aan een aantal strenge regels voldoen. Het ontwerp en de letters moeten voldoende origineel en onderscheidend zijn in de klasse waarin het beeldmerk geregistreerd wordt. Een woord in een standaardlettertype kan niet geregistreerd worden.
- Inschrijving van uw merk bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) geeft u het exclusief recht op het gebruik van het merk voor bepaalde waren (producten) en diensten binnen de Benelux, voor een (verlengbare) periode van 10 jaar.
- Enveloppen: TNT Post heeft regels opgesteld voor het uiterlijk van enveloppen. De postsorteercomputer ‘leest’ het eerste adres dat het tegenkomt gezien vanaf de rechter benedenhoek, dus als je deze regels niet naleeft heb je kans dat je post terug wordt gestuurd.
- Facturen: De belastingdienst stelt eisen aan welke gegevens er op een factuur moeten staan. De Kamer van Koophandel kent deze richtlijnen en ze kunnen te allen tijde bij hun opgevraagd worden.
Budget bepalen
Voordat je begint met het ontwikkelen van een huisstijl is het belangrijk een inventarisatie te maken van wat er ontworpen moet worden. De basis instrumenten van een identiteit zijn de correspondentielijn (briefpapier, volgblad, visitekaart, envelop) en een website. Zonder een professionele website ben je als bedrijf niet meer geloofwaardig en dat kan zelfs het imago schaden.
Het lijkt misschien goedkoper om zelf een huisstijl in elkaar te zetten, maar na verloop van tijd zal blijken dat een professioneel ontworpen huisstijl zich vanzelf terug betaald.
Een huisstijl is een investering in de toekomst. Verspreid over 10 jaar plezier zijn de eenmalige aanschaffingskosten van een huisstijl te verwaarlozen.